داستان یک پژوهش ده ساله : فناوری اسلامی قرآنی از رویا تا واقعیت + دانلود مقاله

بسم الله الرحمن الرحیم

تقریبا همه چیز سال 86 از جشنواره ریشه های سبز دانشگاه شریف شروع شد(اینجا). خدا خیرش بده اون موقع آقای میرزایی(اینجا) مسئول فوق برنامه  دانشگاه آدم خوبی بود و ایده های خوبی داشت، قرار بود این جشنواره پاییز 86 با هدف معرفی ظرفیتهای بومی استانها توسط دانشجویان بومی هر استان برگزار بشه. ورودی 84 بودم و طبیعتا بعد از دو سال، جزو لرستانی های سال بالایی دانشگاه محسوب می شدم. بهار 86 برای گرفتن مسئولیت غرفه ی لرستان اقدام کردم (عکس غرفه لرستان اینجا). کس دیگه ای داوطلب نشده بود لذا تنها گزینه بودم و انتخاب شدم. تابستان یه وقت مفصل در مورد لرستان شناسی گذاشتم. یکی از موضوعات جشنواره پروژه های ملی و بزرگ استان ها بود و البته پیشرفت و توسعه ی استان ها هم باید در جشنواره به نمایش در می اومد. از بین کتابهای مرتبط با لرستان شناسی اونهایی رو که به نظرم به درد ارائه در جشنواره می خورد رو خریدم و برای جشنواره آماده کردم. یکی از پیشنهادهای هیئت برگزار کننده این بود که مسئولین غرفه ها به ادارات کل استان ها مراجعه کنن و از اونها برای غرفه محتوا تهیه کنن. رو همین حساب بعد از اینکه بیشتر اداره کل های لرستان رو گشتم یه سر هم رفتم سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان لرستان. اونجا بود که با اسناد ملی توسعه ی استان لرستان آشنا شدم (اینجا). وقتی خوندم دیدم تقریبا فرقی با مدل توسعه ی قبل از انقلاب و مدل توسعه غربی نداره و اصولا هیچ ربط واضحی بین این اسناد و قرآن و روایات به عنوان قانون اساسی اسلام و کشور جمهوری اسلامی وجود نداشت.

اصولا رفته بودم دانشگاه که به قرآن و امام زمان علیه السلام خدمت کنم و هوافضا رو به این خاطر انتخاب کرده بودم که علاوه بر علاقه شخصی، به نظرم می رسید که رشته ی جدید، راهبردی و مهمیه و بیشتر به درد مملکت قرآن و امام زمان سلام الله علیه می خوره. ولی وقتی دیدم که اسناد توسعه ی کشور بعد از گذشت نزدیک سی سال از انقلاب هنوز ربطی به قرآن نداره کلی تو ذوقم خورد و شاکی شدم. یه درجه رفتم بالاتر و اسناد کلان تر رو بررسی کردم. به نسخه ی پیش نویس اولیه ی نقشه جامع علمی کشور (نسخه جدید: اینجا، نسخه قدیم: اینجا) و سند ملی استراتژی توسعه ی صنعتی کشور برخورد کردم (اینجا) دیدم کار از بیخ اشکال داره و مشکل فقط مال لرستان نیست.

بعد از برگزاری جشنواره علاقه مند شدم در مورد نظریات توسعه در کشور بیشتر مطالعه کنم. صدها ساعت کتابای درسی علوم انسانی در زمینه توسعه پایدار و رشد اقتصادی و رشد صنعتی و مدیریت صنعتی و جامعه شناسی و اقتصاد و ... مطالعه کردم و دائما بر افسوس و اندوهم افزوده می شد. فقط تنها کتابی که ازش خوشم اومد توسعه و تضاد آقای رفیع پور بود (اینجا) که به دغدغه هام نزدیک بود و مطالبه ی فرهنگ اسلامی به جای فرهنگ تجملی و مدرن غربی رو در دوره ی آقای هاشمی مطرح کرده بود.

گذشت و تابستان 87 سر خورده و نا امید از همه جا بعد از سالها دوری از قرآن (شکر خدا دوره ابتدایی جزء 30 رو به همت پدرم و استادم آقای مختاری حفظ کرده بودم) خدای متعال دوباره به سمت قرآن عزیز هدایتم کرد. به ذهنم رسید یک دور قرآن رو بخونم ببینم می شه صنعت و فناوری اسلامی رو از قرآن به دست آورد یا نه. توی این یه دور خوندن که یادم نیست تموم شد یا نشد کلی نکته دستم اومد که به صورت خام و پیش نویس توی یه یادداشت جمعشون کردم (دریافت) بعد این بازگشت یک نقد مفصل هم روی پیش نویس نقشه جامع علمی کشور نوشتم(دریافت) و شخصا بردم به دبیرخونه ی نقشه توی ساختمان شورای عالی انقلاب فرهنگی به دکتر نگاهداری(اینجا)  تحویل دادم..

از اون بازگشت به قرآن عزیز یعنی تابستان 87 تا  سال 89  که فارغ التحصیل شدم چند هزار ساعت مطالعات علوم اسلامی رو کنار درسم پیگیری می کردم و دچار افت شدید تحصیلی هم شدم ولی دغدغه ی فناوری اسلامی رو  داشتم و این دغدغه  از مهندسی هوافضا برام زیربنایی تر بود. بعد از فارغ التحصیلی در سال 89 به لطف خدا ازدواج کردم و رفتیم لرستان. سال 91 هم شکر خدا ارشد تفسیر قبول شدم و قم مشرف شدیم. به محض ورود به ارشد برای استفاده از نظرات اساتید و طرح دغدغه با اون عزیزان پژوهش هام رو در زمینه فناوری اسلامی توی یک مقاله جمع کردم (دریافت) و الحمدلله استاد عزیزم حاج آقای سلطانی هم استقبال فرمودند.ایشون لطف فرمودند چند تا نکته در اصلاح و ویرایش مقاله برام نوشتن ولی چون قصدم نشر پژوهشی نبود و اصولا مقاله صورت پژوهشی قابل قبول برای نشریات و همایش ها رو نداشت پیگیر اصلاحات روشی نشدم. ایشون بعد از تذکر نکات ویرایشی و روشی اینطور مرقوم فرمودند:

با تشکر از جناب آقای بهرامی بنده به نوبه خود از مقاله شما بهره فراوان بردم معلوم می‌شود زحمات زیادی کشیده‌اید امیدوارم به ثمر بنشیند.

هدف اولیه از اون مقاله صرفا گرد آوری فیش ها و چیدمان منطقی از اونها بود. برای همین پیگیر اصلاحات روشی و ویرایشی نشدم.

مقاله رو برای استاد طاهرزاده هم فرستادم که ایشون هم لطف فرمودند و بعد از مطالعه مقاله چنین مرقوم فرمودند:

بسمه تعالی با سلام بنده مقاله حضرت عالی را در رابطه با اصول و مبانی صنعت اسلامی مطالعه کردم بحمد الله ورود و خروج خوبی داشت امید است که جناب عالی همت کنید و هرچه بیشتر در کاربردی کردن نکات خدمت ارزنده ای به نظام اسلامی بنمائید .

تصمیم جدی گرفتم دغدغه ام رو به عنوان پایان نامه ارشد تفسیر پیگیری کنم و لذا بعد از این که فهمیدم استاد سلطانی ظاهرا ظرفیت هدایت پایان نامشون پر بود و نتونستن قبول کنن سراغ حضرت آیت الله جوادی آملی و آیت الله میرباقری هم که توی این زمینه نظراتی رو طرح فرموده بودند رفتم که متاسفانه اون بزگواران هم فرصت نداشتند. الحمدلله حاج آقای اکبری  از اساتید بزرگوار دانشکده علوم و معارف قرآن قم (دانشکده ای که قبول شده بودم :اینجا) هدایت پایان نامه رو قبول فرمودن که در نهایت بعد از حدود نه بار رفت و برگشت و ویرایش طرح اجمالی و تغییر حتی عنوان پایان نامه و نوشتن یک نمونه مقاله برای اعتماد سازی (دریافت) و توضیحات حضوری برای شورای آموزشی دانشکده، شورای آموزشی دانشکده این طرح رو رد کردند و درخواست کردند که موضوع ساده تری رو پیگیری کنم و این موضوع رو بذارم برای پایان نامه ی دکتری. من هم پایان نامه جدیدی رو روی موضوع فرزندآوری و کثرت جمعیت کار کردم. البته به توصیه ی استاد اکبری که لطف فرموده بودن و هدایت پایان نامه فناوری رو قبول فرموده بودن کار پایان نامه فناوری با قدرت شروع شد و به سرعت با توجه به فیش های آماده شده ی قبلی بیش از صد صفحه جلو رفت (دریافت) ضمن اینکه یه نسخه ارائه پاورپوینت مفصل صد و نود اسلایدی هم از کار تهیه شد (دریافت).
 تقریبا چند ماه قبل از جواب قطعی داننشکده در مورد رد پایان نامه فناوری، شکر خدا حوزه ی علمیه قبول شدم و پس از قبولی در آزمون دکتری، توی مصاحبه ها به دلایلی از جمله تموم نشدن پایان نامه فرزندآوری رد شدم. نوروز و تابستون سال اول حوزه کنار دروس حوزوی کم و بیش مشغول تکمیل پایان نامه فرزندآوری بودم و مهر سال 94 دفاع کردم و الحمدلله از دانشگاه فارغ التحصیل شدم.

توی ایامی که مشغول کار روی پایان نامه ی فن آوری بودم با برادر احمد شه گلی آشنا شدم که با هم توی زمینه ی فن آوری اسلامی  هم دغدغه بودیم و ایشون هم پایان نامه دکتریشون رو با استاد دیرباز و استاد خسروپناه در مورد فلسفه تکنولوژی در دانشگاه قم مشغول بودند. یکی از شبهایی که ایشون منزل ما تشریف آوردن، حدود نیم ساعت پاورپوینت نتایج مطالعات رو خدمتشون ارائه دادم که ضبط هم شد. سال 95 هم یه شب رفتیم منزلشون و با برادر و یکی از رفقاشون یه جلسه ی چهار نفره مفصل در مورد فناوری اسلامی بحث کردیم، جلسه ی خوبی بود ولی حیف که ضبط نشد.

در هر حال این دغدغه همراهم بود تا این که تصمیم گرفتم ماه رمضان 96 کارها رو برای ارائه نشخه پیش نویس روی اینترنت جمع کنم که متاسفانه اماده نشد(که الحمدلله الان داره خدمتتون لابلای این نوشته ارائه میشه).

گذشت و پاییز 96 پوستر همایش دین فرهنگ فناوری(اینجا) رو دیدم. یه چکیده مقاله برای این همایش فرستادم و الحمدلله چکیده پذیرفته شد. یه بار دیگه سعی کردم همه ی یافته های این پژوهش ده ساله رو توی این مقاله جمع کنم ولی مقاله ای که آماده شد (دریافت) فرصت نشد به صورت یک کار پژوهشی توی قالب رسمی دربیاد و اصل مقاله در همایش ارائه نشد. هر چند من همون نسخه ی آماده شده ی مبسوط شصت و چند صفحه ای رو برای سایت همایش فرستادم که شاید مورد استفاده قرار بگیره.

یه نکته ی دیگه عرض کنم که توی این سالهای 95 تا 97 دو تا کتاب توی همین فضا دراومد یکی کتاب فناوری در قرآن  (اینجا) که برخی اساتید دانشگاه امام حسین علیه السلام نوشته بودند و کاری بود که توی این زمینه جدید بود و یکی هم کتاب رابطه ی دین و فناوری(اینجا) که استاد حسین مطیع از هیئت علمی گروه معارف دانشگاه صنعتی اصفهان نوشته شد که کتاب خیلی خوبی بود ولی بحث هاشون بیشتر در مقدمه مونده بود و کمتر تونسته بودن به ذی المقدمه یعنی نظام ارزشی فناوری در اسلام بپردازن. توی مقاله ای که برای همایش دین، فرهنگ و فناوری فرستاده شد تقریبا یه جمع بندی خوب از همه ی دستاوردهای ده ساله ی این پژوهش ارائه شده که توصیه می کنم رفقای عزیز این مقاله رو اگر تونستن ببینن و بنده رو از نظراتشون محروم نفرمایند. ان شاء الله که این پژوهش مورد رضای خدای متعال و حضرت ولی عصر ارواحنا فداه و نایب عزیزشون حضرت امام خامنه ای قرار بگیره صلوات ختم بفرمایید. (تکمیل و منتشر شد در روز مسعود ولادت حضرت حجت ارواحنا فداه نیمه شعبان 97)

تذکر : استنباطات از آیات قرآن در این یادداشت ها صرفا در حد فرضیه پردازی اولیه است و با توجه به اینکه بعدتر الحمدلله توفیق حوزه هم حاصل شد برخی از این دریافت ها با قواعد ادبی و اصولی سازگار نیست و نیازمند اصلاح است که به زودی با ایجاد فرصت ان شاء الله انجام خواهد شد.